Co to jest Spektrum autyzmu?
Autyzm opisywany jest zazwyczaj, jako indywidualny, odmienny od typowego (statystycznie dominującego w populacji) przebieg rozwoju dziecka i trwające przez całe, także dorosłe życie skutki tej odmienności w różnych obszarach codziennego i społecznego funkcjonowania. Dlatego mówi się, że „z autyzmu się nie wyrasta”.
W ujęciu medycznym autyzm to zaburzenie neurorozwojowe, klasyfikowane jako „całościowe zaburzenie rozwoju” (WHO: ICD-10) lub „zaburzenie należące do spektrum autyzmu” (APA: DSM 5).
Jako jego przyczyny wskazuje się zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe, zatem jego etiologia jest wieloczynnikowa. Charakteryzuje go też zmienny stopień nasilenia objawów. Oznacza to, że każda osoba w spektrum autyzmu jest specyficzna i niepowtarzalna w „swoim spektrum”.
Nasza wiedza na temat autyzmu zmienia się i rozwija. W ramach nauk medycznych wciąż jednak nie dysponujemy zadowalającą jednolitą teorią zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD – Autism Spectrum Disorder).
Sposób rozpoznawania autyzmu nie jest powszechnie ujednolicony, co niekiedy wpływa na wieloznaczność użycia tego pojęcia i niezgodności (różnice) w zakresie danych statystycznych odnośnie liczby osób w spektrum np. w Europie i USA.
Różne “spojrzenia” na autyzm uzupełniają się wzajemnie, a elementem który spaja oba nurty jest KARTA PRAM OSÓB Z AUTYZMEM i wartości, które jej i nam przyświecają.
Raport Fundacji
Albumy aktywności społecznej
Albumy aktywności społecznej przeznaczone są dla młodzieży i dorosłych osób ze spektrum zaburzeń autystycznych.
Albumy te objaśniają osobom z autyzmem i problemami komunikacyjno-poznawczymi oraz niepełnosprawnością intelektualną Kartę Praw Osób z Autyzmem uchwaloną w roku 2013 przez Sejm Rzeczypospolitej.
Według zamysłu twórców, albumy nie są przeznaczone do całkowicie samodzielnego stosowania przez osoby z autyzmem. Są narzędziem dla rodziców, opiekunów, nauczycieli i terapeutów do prowadzenia z osobami z autyzmem treningów umiejętności społecznych w zakresie rozumienia i korzystania z przysługujących im praw.
Pobierz Albumy aktywności społecznej i obywatelskiej ARASAAC
Osoby ze spektrum autyzmu
Cechy charakterystyczne autyzmu
- Niejednolity sposób przetwarzania informacji czuciowej (sensorycznej).
- Nadmierne pobudzenie.
- Łatwość rozproszenia uwagi.
- Zbyt mała lub nadmierna wrażliwość.
- Problemy z modulowaniem dopływu bodźców sensorycznych
- Problemy z komunikowaniem własnych potrzeb i z wyrażaniem odmowy.
- Problemy ze zrozumieniem znaczenia komunikacji – możliwości wpływania na rzeczywistość za pomocą języka: „działania za pomocą słów”.
- Trudności ze zrozumieniem informacji werbalnej i pisanej.
- Trudności z uogólnianiem.
- Problemy z rozumieniem, a co za tym idzie stosowaniem (komunikowaniem) pojęć abstrakcyjnych.
- Rozumienie w oparciu o kontekst.
- Niejednolity wzorzec przetwarzania informacji.
- Echolalia (bezpośrednia i odroczona)
- Schematyczne, powtarzalne i „mechaniczne”- oparte np. na brzmieniowych czy (poza kontekstowych) znaczeniowych skojarzeniach zachowania komunikacyjne.
- Specyficzne „pozasłownikowe” („prywatne” – idiosynkratyczne) rozumienie znaczeń słów i zdań.
- Czasem manieryczny sposób mówienia.
- Rozumienie konkretne.
- Ograniczone tematy rozmów (specyficzne i jednostronne zainteresowania).
- Zadawanie dużej liczby pytań.
- Popadanie w stan niepokoju i poczucie zagubienia wywołane zmianami w otoczeniu i codziennych czynnościach.
- Brak elastyczności, sztywne trzymanie się działań rutynowych.
- Skomplikowane rytuały.
- Zachowania przymusowe.
- Ograniczone zainteresowania.
- Problemy z inicjowaniem zajęć.
- Trudności z wypełnieniem wolnego czasu.
- Niejednolity wzorzec rozwoju.
- Trudności w rozwiązywaniu problemów.
- Koncentrowanie uwagi na szczegółach, a nie na pojęciach.
- Trudności w rozróżnianiu relewantnych i nierelewantnych elementów.
- Trudności w rozpoznawaniu, co jest abstrakcją, a co konkretem.
- Problemy z przeniesieniem.
- Problemy z organizowaniem i szeregowaniem.
- Problemy z generalizowaniem.
- Trudności ze zrozumieniem pojęcia czasu.
- Trudności z podejmowaniem decyzji/dokonywaniem wyborów.
- Odmienna motywacja.
- Odmienny styl uczenia się.
- Trudności z inicjowaniem i utrzymywaniem kontaktów społecznych.
- Niezwykłe (nietypowe) sposoby wyrażania emocji.
- Trudności z uczeniem się poprzez naśladowanie.
- Problemy z podzielnością uwagi.
- Trudności z przyjęciem punktu widzenia drugiej osoby („teorią umysłu” pozwalającą rozumieć perspektywę drugiego człowieka).
- Trudności z dostosowaniem zachowania do sytuacji.
- Problemy z interpretacją reguł społecznych.
- Problemy z rozumieniem i stosowaniem zwyczajowych zasad towarzyskich.
- Trudności z nawiązywaniem i rozwijaniem wzajemnych relacji w kontaktach społecznych.
- Czasami nietypowe czynniki motywacyjne w relacjach społecznych.
Polecamy strony www i blogi
- Dla osób z autyzmem
- Dla opiekunów osób z autyzmem
- http://krainaoza.pl/
- http://www.wedrujaczautyzmem.pl/
- www.piotrek29.blogspot.com
- bycjakpippilangstrumpf.wordpress.com
- https://aspiphotography.wordpress.com/
- https://kosma.pl/stereotyp/
- http://tomekdeszczowyludek.blogspot.com/
- https://p-otworki.blogspot.com/
- http://tomekdeszczowyludek.blogspot.com/
- http://nie-poradnikgawla.blogspot.com/
- https://ehlers-danlos6.blogspot.com/
- https://dziewczynawspektrum.wordpress.com/
- https://www.facebook.com/www.mikilittleaspie
Gdzie szukać pomocy w Małopolsce
- Filia nr 1 Szkoła Podstawowa nr 6 w Specjalnym Ośrodku Szkolno – Wychowaczym nr 4 w Krakowie
- Fundacja Pomocy Osobom z Autyzmem „MADA”
- Strefa Terapii i Edukacji Rodzinnej STER
- LOBUS – Pracownia Diagnozy i terapii dziecka
- Środowiskowy Dom Samopomocy „Klub Aktywności”
- Fundacja Wspierania Osób z Zaburzeniami Rozwoju – Od Początku
- Polskie Towarzystwo Psychoterapii Humanistyczno-Egzystencjalnej Klub Zakładka
- Chrześcijańskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych Ich Rodzin i Przyjaciół “Ognisko”
- Centrum Terapii PROMITIS
- Niepubliczny Terapeutyczny Punkt Przedszkolny
- Niepubliczny Terapeutyczny Punkt Przedszkolny
- Stowarzyszenie Na Rzecz Osób z Zespołem Aspergera i Ich Rodzin „Jestem Za”
- Niepubliczne Przedszkole “Przystanek Przedszkolak”
- Niepubliczna Szkoła Podstawowa Specjalna dla Dzieci z Zaburzeniami ze Spektrum Autyzmu „Przystanek Szkoła”
- Polskie Stowarzyszenie Terapii Behawioralnej
- Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci Autystycznych „ZACISZE”
- Krajowe Towarzystwo Autyzmu Oddział w Krakowie
- Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy „Centrum Autyzmu i Całościowych Zaburzeń Rozwojowych”
- Effatha Sp. z o.o. – Ośrodek dla Osób z Autyzmem
oś. Zielone 28, 31-971 Kraków
tel. +48 12 684 17 72
e-mail: zielonyautyzm@gmail.com
www.zielonyautyzm.pl
Fundacja Pomocy Osobom z Autyzmem „MADA”
Al.Wolności 19, 33-300 Nowy Sącz
tel. +48 18 449 05 10 (w godz. 10.00 – 14.00)
fax. +48 18 541 77 69
email: fundacja@mada.org.pl
www.mada.org.pl
Warsztat Terapii Zajęciowej
przy Fundacji „MADA”
ul. Tarnowska 109, 33-300 Nowy Sącz
tel. (18) 441 20 14,
tel. 609 801 789
email: wtzmada@poczta.fm
www.wtzmada.pl
ul. Kordylewskiego 2, 31-542 Kraków
tel. +48 530 369 265,
606 958 203
e-mail: strefaterapii@gmail.com
www.strefaterapii.pl
LOBUS – Pracownia Diagnozy i terapii dziecka Specjalistyczna Niepubliczna Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna
ul. Billy Wildera nr 14, 34-200 Sucha Beskidzka
tel: +48 608 837 744 ,
+48 660 826 478
e-mail: pracownialobus@gmail.com
www.pracownialobus.pl
ul. Aleksandry 1, 30-837 Kraków
tel. 12 658 54 94
e-mail: sds.aleksandry@ognisko.org.pl
http://www.ognisko.org.pl/pl
Fundacja Wspierania Osób z Zaburzeniami Rozwoju – Od Początku
oś.Bohaterów Września 3a
tel. +48 502 521 495
e-mail: fundacjaodpoczatku@gmail.com
www.odpoczatku.pl
Polskie Towarzystwo Psychoterapii Humanistyczno-Egzystencjalnej Klub Zakładka
ul. Bernardyńska 9/4, 31-069 Kraków
tel. +48 57575654
e-mail: ptphepolska@ptphe.pl
http://www.ptphe.eu/klub-zakladka/
- Chrześcijańskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych Ich Rodzin i Przyjaciół “Ognisko”
ul. Lubelska 21, 30-003 Kraków
tel. +48 12 423 12 31,
faks: +48 12 422 96 38
e-mail: biuro@ognisko.org.pl
http://www.ognisko.org.pl - Warsztat Terapii Zajęciowej
ul. Basztowa 3, 31-134 Kraków
tel.: (12) 423-32-36
e-mail: wtz.basztowa@ognisko.org.pl - Warsztat Terapii Zajęciowej w Pobiedniku Małym
Pobiednik Mały 67, 32-125 Wawrzeńczyce
tel./fax: (12) 287 30 52
e-mail: wtz.pobiednik@ognisko.org.pl - Mieszkanie chronione – wpierane
os. Centrum C , 31-929 Kraków
tel. do biura organizacji 12 423 12 31 - Ośrodek rehabilitacji i wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami
Os. Stalowe 9, 31-921 Kraków
e-mail: osrodek.wsparcia@ognisko.org.pl - Środowiskowy Dom Samopomocy „Klub Aktywności”
ul. Aleksandry 1, 30-837 Kraków
tel. 12 658 54 94
e-mail: sds.aleksandry@ognisko.org.pl - Środowiskowy Dom Samopomocy „Świt” Miłocice 32-090 Słomniki
tel. (12) 388 32 41
e-mail: sds.milocice@ognisko.org.pl - Środowiskowy Dom Samopomocy Filia „Klubu Aktywności”
ul. Teligi 26B, 30-805 Kraków
tel. 12 311-42-36 - Środowiskowy Dom Samopomocy
al. Pokoju 7, 31-548 Kraków
tel.: (12) 633 23 01
e-mail: sds.alejapokoju@ognisko.org.pl
Centrum Terapii PROMITIS Niepubliczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, NZOZ
ul. Grottgera 1 lok. 3, 30-035 Kraków
tel. +48 12 311 75 12 ,
tel. kom. +48 791 765 775
e-mail: krakow@centrum-terapii.pl
Niepubliczny Terapeutyczny Punkt Przedszkolny
ul. Sanocka 1, Wola Duchacka
tel. 796 090 765
e-mail: krakow@autyzm-przedszkole.pl
ul. Sanocka 1 , 30-620 Kraków
tel. +48 12 311 75 12
tel. kom. +48 796 090 765
ul. Wyspiańskiego 6a, 30-035 Kraków
tel. +48 12 311 75 12
tel. kom. +48796 090 765
http://www.centrum-terapii.pl/krakow/
przy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 2 w Krakowie
ul. Siewna 23D
http://www.poradnia2krakow.pl
Niepubliczne Przedszkole “Przystanek Przedszkolak”
ul. Prądnicka 10, 30-002 Kraków
e-mail: biuro@przystanek-przedszkolak.pl
tel. +48 12 633-60-00
tel. kom. +48 667 034 263
http://www.przystanek-przedszkolak.pl
ul. Prądnicka 10, 30-002 Kraków
e-mail: biuro@mcwr.pl
tel. +48 12 633-60-00
tel. kom. +48 667 034 263
http://www.przystanek-szkola.pl
Niepubliczne Szkoły UMIEM
- Niepubliczna Szkoła Podstawowa Specjalna UMIEM
Osiedle Wysokie 7, 31-819 Kraków
Tel. kom: 514 032 323
www.umiem.org - Niepubliczne Gimnazjum Specjalne UMIEM
Os. Wysokie 7, 31-819 Kraków
tel./fax: +48 12 642-27-90
e-mail: biuro@pstb.org
www.pstb.org
ul. Białoprądnicka 34B/10, 31-221 Kraków
e-mail: info@zaciszeautyzmu.pl
www.zaciszeautyzmu.pl
Krajowe Towarzystwo Autyzmu – Środowiskowy Dom Samopomocy
al. Grottgera 3, 30-035 Kraków
tel. +48 695 113 326
e-mail: biuro@kta.krakow.pl
www.kta.krakow.pl
W RAMACH OŚRODKA DLA OSÓB Z AUTYZMEM „EFFATHA” FUNKCJONUJĄ:
- Poradnia dla dzieci z autyzmem i innymi zaburzeniami rozwoju.
ul. Olszańska 5, 31-513 Kraków
Telefon: +48 12 357 40 51
e-mail: poradnia@autyzm.krakow.pl - Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży (USŁUGI ODPŁATNE)
ul. Olszańska 5, 31-513 Kraków
Telefon: +48 12 357 40 51
e-mail: pzp@autyzm.krakow.pl - Oddział Dzienny dla Osób z Całościowymi Zaburzeniami Rozwoju
ul. Szopkarzy 8, 31-228 Kraków
Telefon: +48 12 415 70 88
e-mail: oddzial@autyzm.krakow.pl - Filia Oddziału Dziennego dla Osób z Całościowymi Zaburzeniami Rozwoju
ul. Spadochroniarzy 1, 31-455 Kraków
Telefon: +48 12 371 29 85
e-mail: filia@autyzm.krakow.pl
www.autyzm.krakow.pl
W RAMACH OŚRODKA DLA OSÓB Z AUTYZMEM „EFFATHA” FUNKCJONUJĄ:
- Poradnia dla dzieci z autyzmem i innymi zaburzeniami rozwoju.
ul. Olszańska 5, 31-513 Kraków
Telefon: +48 12 357 40 51
e-mail: poradnia@autyzm.krakow.pl - Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży (USŁUGI ODPŁATNE)
ul. Olszańska 5, 31-513 Kraków
Telefon: +48 12 357 40 51
e-mail: pzp@autyzm.krakow.pl - Oddział Dzienny dla Osób z Całościowymi Zaburzeniami Rozwoju
ul. Szopkarzy 8, 31-228 Kraków
Telefon: +48 12 415 70 88
e-mail: oddzial@autyzm.krakow.pl - Filia Oddziału Dziennego dla Osób z Całościowymi Zaburzeniami Rozwoju
ul. Spadochroniarzy 1, 31-455 Kraków
Telefon: +48 12 371 29 85
e-mail: filia@autyzm.krakow.pl
www.autyzm.krakow.pl